صدانت
درسگفتارهای
«جامعه شناسی هنر و
ادبیات» از
مصطفی مهرآیینجامعه شناسی هنر و ادبیات، شاخهای از علم جامعه شناسی است که ساخت و کار کرد اجتماعی هنر و ادبیات و رابطه میان جامعه و هنر و قوانین حاکم بر آنها را بررسی میکند. مصطفی مهرآیین در درسگفتارهای «جامعه شناسی هنر و ادبیات» که در بهار ۱۴۰۲ شروع شده است به این شاخه از علم جامعه شناسی میپردازد.
.
.
جلسه اول | سهشنبه ۵ اردیبهشتماه ۱۴۰۲
در این جلسه مبتنی بر دیدگاه یاکوبسن در خصوص کارکردهای زبان به دسته بندی ابعاد متفاوت مطالعات ادبی- هنری پرداخته ام و نشان داده ام که حوزه مطالعات ادبی-هنری چه موضوعاتی را در بر میگیرد. در ادامه بحث به شکلی دیگر نشان داده ام که چگونه موضوعاتی همچون رابطه ادبیات و قدرت، ادبیات و بحران، ادبیات و اخلاق، ادبیات و وجود... در کانون مباحث نظریه پردازان روایت و ادبیات جای گرفته است.
.
جلسه دوم | سهشنبه ۱۲ اردیبهشتماه ۱۴۰۲
یکی از مهمترین پرسش های نظریه فرهنگ و هنر این است که مهمترین موضوع که در کانون فرهنگ و هنر و ادبیات جای دارد چیست؟ دو پاسخ در مقابل این پرسش مطرح شده است: “معنا” مهمترین مساله فرهنگ و ادبیات است؛ “ارتباط” مهمترین مساله فرهنگ و ادبیات است.در این جلسه به توضیح پاسخ نخست از نگاه مارکس، دورکیم و وبر پرداخته ایم و نشان داده ایم راه فهم نظریه ادبیات این متفکران، فهم نظریه “دین” و نظریه ” از خودبیگانگی” آن ها و چگونگی پیوند نیروهای اجتماعی و نیروی تصویر و خیال در نظریه این متفکران است.در نهایت شیوه انجام پژوهش ادبی از نگاه این متفکران توضیح داده شده است.لازم به توضیح است که این مباحث لزوما مباحث تخصصی هنر و ادبیات نیست و در قالب همین
+ نوشته شده در پنجشنبه 23 آذر 1402 ساعت: 13:16 توسط مهران شهریاری بازدید :38
برچسب ها:
|
صدانت
مجموعه جلسات «توسعه»«توسعه در ایران، در پرتو تجربیات جهانی»
غایت یک جامعه سیاسی، رفاه مادی اعضای جامعه، آزادی و امنیت سیاسی، برابری افراد در برابر قانون، برخورداری از حقوق طبیعی و بهروزی اعضای جامعه است. طبعا تحقق چنین غایتی مستلزم حرکت به سوی «توسعه» است.
در مجموعه جلسات «توسعه»، از یک سو کوشش شده است تا تعاریف و دعاوی متفاوتی از توسعه و مراحل آن عرضه شود و از سوی دیگر، تجربیات گوناگون کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته آسیایی و آمریکای جنوبی مورد مطالعه قرار گرفتهاند.
به نظر میرسد که ایران امروز ما، بیش از هر زمان دیگر به چنینگفتگوهایی نیاز دارد.
منبع جلسات: آرشیو جلسات کتابخوانی (گروه فراگیری)
با مدیریت: فریدون پرهام
منابع مطالعاتی در انتها آمده است
.
.
جلسه اول توسعه | ۲۰ تیرماه ۱۴۰۲
دانلود مستقیم صوت این جلسه
شنیدن در انکر | کستباکس | اسپاتیفای
سخنرانی «رحمن قهرمانپور»
با عنوان «توسعه در ایران در پرتو تجربه جهانی»
«رحمن قهرمانپور» مترجم آثار گوناگونی از جمله کارهای فرانسیس فوکویاما است و همچنین مقالات و کتابهای مهمی درباره اوضاع سیاسی ایران به نگارش درآورده است.
.
جلسه دوم توسعه | ۲۷ تیرماه ۱۴۰۲
دانلود مستقیم صوت این جلسه
شنیدن در انکر | کستباکس | اسپاتیفای
سخنرانی «رحمن قهرمانپور» درباره «توسعه در ایران در پرتو تجربه جهانی»
طبقهبندی و جمعبندی مطالب بیان شده در جلسه قبلی به روایت شهرام اتفاق، شامل (۱) چهار موج توسعه، (۲) تعریف توسعه در موج چهارم، (۳) چرا آشنایی با مسیرهای متفاوت پیموده شده در جهت دستیابی به توسعه مهم هستند؟ و (۴) پرسشی درباره رابطه توسعه و مدرنیته.
.
جلسه سوم توسعه | ۳ مردادماه ۱۴۰۲
دانلود مستقیم صوت این جلسه
شنیدن در انکر | کستباکس | اس
+ نوشته شده در پنجشنبه 23 آذر 1402 ساعت: 13:16 توسط مهران شهریاری بازدید :35
برچسب ها:
|
صدانت
به سرِ عقل
آمدنِ عقلانیت؛ روایتی از «در
ستایش عقل»به سرِ عقل آمدنِ عقلانیت
روایتی از «در ستایش عقل»
یاسر میردامادی
متن پیشرو، متن سخنان یاسر میردامادی (مترجم کتاب در ستایش عقل) در جلسه «رونمایی و بررسی کتاب در ستایش عقل» به همت «حلقه دیدگاه نو» است.
صوت این جلسه را اینجا بشنوید
.
.
۱. درآمد
«در ستایش عقل» با زیر عنوان «چرا دموکراسی وامدار عقلانیت است» اثر مایکل پاتریک لینچ (متولد ١٩۶۶ میلادى)، استاد فلسفهی دانشگاه کِنِتیکِت در آمریکا، به سال ۲۰۱۲ میلادی از سوی انتشارات دانشگاه اِمآیتی در آمریکا منتشر شد و ترجمهی فارسی آن اواخر ۲۰۲۳ / نیمهی ۱۴۰۲ خورشیدی به ترجمهی نگارنده، یاسر میردامادی، از سوی نشر نو در تهران منتشر شد.
هدف اصلی کتاب، نقد شکاکیت است، به ویژه شکاکیت نسبت به عقلانیت. بدون اغراق میتوان گفت در فلسفه، از یونان باستان تا کنون، شکاکیت مسألهی مسألهها بوده است. اما آنچه این کتاب را متمایز میکند این است که این اثر از بررسی متعارف شکاکیت فرا میرود و نشان میدهد که شکاکیت نه تنها خطایی فلسفی که خطایی سیاسی است. نظر به اهمیت این موضوع بگذارید در این باب سه نقل قول بیاورم: «این اندیشه که هر چیزی دلبخواهی است اصلی از اصول جامعهی مدنی را از پایبست ویران میکند؛ آن اصل این است: ما موظفیم دربارهی کارهایمان به دیگر شهروندان توضیح بدهیم» (ص ۳). در جای دیگر میگوید «وقتی از دولت دموکراتیک سخن میگوییم منظورمان تا حدودی این است که چنین دولتی دستکم در مقام نظر با عقل اداره میشود» (ص ۵۳). و نیز:
«تعامل سیاسی دموکراتیک مستلزم آن است که به هموطنان خویش به چشم عاملانی عقلانی و خودبنیاد بنگریم که، تحت سیطره قانون، شایسته احترام مساوی اند. […] اگر من ا
+ نوشته شده در پنجشنبه 23 آذر 1402 ساعت: 13:16 توسط مهران شهریاری بازدید :35
برچسب ها:
|
صدانت
سخنرانی محمدامیر قدوسی با
عنوان «دربارهی
مفهوم حق بر
ناحق بودن»رواداری را به گونههای متفاوتی میتوان توجیه نمود. یعنی از راههای متفاوتی میتوان به سود لزوم و بایستگی رواداری دلیل اقامه کرد.
قدوسی در نشست «دربارهی مفهوم حق بر ناحق بودن» بیان میکند که نقض بیطرفی و نیز نارواداری بر خلاف مصلحت نظام سیاسی و شهروندان حامی آن است. ایشان همچنین نارواداری را موجب گسترش نفاق و ریا در جامعه قلمداد میکند.
افزون بر اینها از نظر قدوسی نارواداری یک رفتار ناصواب اخلاقی و فروگذاشتن مقتضای اصل عدالت در اخلاق اجتماعی است. همچنین از منظر معرفت شناختی، نارواداری، متعلق به عصر رئالیسم خام و محصول دوران غفلت از خطاپذیری گسترده دستگاه ادراکی آدمی است.
در این جلسه که با نام هماندیشی درباره حق بر ناحق بودن در خانه اندیشه ورزان برگزار شده است، ابتدا قدوسی در ۳۰ دقیقه رواداری و دلایل توجیهی به سود آن را اجمالا بیان میکند و سپس به پرسشهای حاضران پاسخ میدهد.
دانلود فایل صوتی این نشست
خانه اندیشه ورزان، هم اندیشی درباره مفهوم: حق بر ناحق بودن
سخنرانی محمدامیر قدوسی با عنوان «دربارهی مفهوم حق بر ناحق بودن»
امید قائم پناه
+ نوشته شده در دوشنبه 13 آذر 1402 ساعت: 22:43 توسط مهران شهریاری بازدید :23
برچسب ها:
|
صدانت
مقاله موسی اکرمی با
عنوان «پرسشِ همچنان مبرمِ «چه
باید کرد؟»»اشاره: پیش از این من دو بار در پیوند با بحرانهای موجود در میهنمان ایران متنی را با عنوان «چه باید کرد؟ » در گذرگاه تلگرامی خود منتشر کردهام: در ۱۱ امرداد ۱۳۹۷/ دوم اوت ۲۰۱۸ و ۲۴ دی ماه ۱۳۹۸ / ۱۴ ژانویۀ ۲۰۲۰. هم اینک میتوان آن متن را با اندکی جستوجو در اینترنت یافت.
اینک نیز، در پیوند با وضعیت بحرانی کنونی میهنمان، ضروری به نظر میرسد که آن متن، با تغییراتی به منظور روشنگری بیشتر، برای سومین بار منتشر شود.
*
موسی اکرمی، پنجشنبه، بیست و نهم اردیبهشت ماه ۱۴۰۱
*
۱. ایرانیانی که پیش از اوایل دهۀ ۱۳۵۰ زاده شده و هم اینک در درون یا بیرون کشور زندگی میکنند و نسبت به سرنوشت میهن خود حساساند کمابیش به یاد دارند و میدانند که در شرایط وجود مشکلات گوناگون بنیادین در بخشهای گوناگون کشور، و با کوششهای مبارزاتی و آگاهیبخشی طیف گسترده و رنگارنگی از مخالفان وضع موجود و خواستاران وضع مطلوب سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی، درصد بالائی از اقشار گوناگون جمعیت شهری و روستایی و عشایری کشور، با آرزوها و امیدهای بازتاب یافته در انواع نوشتهها و شعارها و سخنرانیهای ذیربط، و همچنین با آمادگی برای فداکاری و حتی جانفشانی در راه آن آرزوها و امیدها، یک انقلاب پر شور را – در مرحلۀ سرنگونی حکومتی که مانع تحقق آن آرزوها و امیدها بود – به پیروزی رساندند، انقلابی که هم شماری از آرمانهایش در دورۀ پیشامدرن ریشه داشتند هم خود ادامۀ مبارزات آرمانگرایانهای بود که در آستانۀ ورود ایران به مدرنیته با مشروطهخواهی و طلب نهادهای مدرن زندگی اجتماعی و ساختار سیاسیِ استوار بر میثاق ملیای چون قانون اساسی به بلوغ نسبی رسیده بود.
۲. اینک میهن
+ نوشته شده در دوشنبه 13 آذر 1402 ساعت: 22:43 توسط مهران شهریاری بازدید :28
برچسب ها:
|
صدانت
دلالت معجزه بر
نبوت؛ مناظره مکتوب حجتالله
نیکویی و
حسین سوزنچیآنچه در پی میآید متن گفتگویی پر چالش میان حجت الله نیکویی و حسین سوزنچی درباره یکی از مباحث دشوار در کلام اسلامی، یعنی معجزه و دلالت آن بر صدق دعوی نبوت است.
پیداست که این موضوع به طور طبیعی در سه مرحله انجام میشود:
مرحله ی اول تعریف معجزه، مرحله دوم تشخیص یا تصدیق معجزه، و بالاخره مرحله سوم نحوه دلالت معجزه است.
مدعای حجت الله نیکویی در این گفتگو این است که اولا متکلمان اسلامی معجزه را به گونهای تعریف میکنند که تشخیص یا تصدیق آن امکانپذیر نیست و همین چالشی بزرگ را بر سر راه اثبات نبوت از طریق معجزه قرار میدهد. ثانیا و مهمتر از آن این است که اصولا انجام معجزه توسط مدعی نبوت به هیچ وجه مدعای او را اثبات یا تایید نمیکند.
حسین سوزنچی در هر دو مورد نظرشان متفاوت است و به تبع اکثر متکلمان اسلامی هم معجزه را قابل تشخیص و تصدیق میدانند و هم معتقدند که معجزه دلالت بر نبوت میکند.
این گفتگو به همت و تلاش جناب صادق گودرزی مدیر کانال تلگرامی نبرد اندیشهها صورت گرفته است.
این گفتگو ادامه دارد و به تدریج در دسترس عموم پژوهشگران و علاقمندان قرار خواهد گرفت.
.
.
دلالت معجزه بر نبوت؛ مناظره مکتوب حجتالله نیکویی و حسین سوزنچی
قسمت اول، حسین سوزنچی
قسمت اول، حجتالله نیکویی
قسمت دوم، حسین سوزنچی
قسمت دوم، حجتالله نیکویی
قسمت سوم، حسین سوزنچی
قسمت سوم، حجتالله نیکویی
قسمت چهارم، حسین سوزنچی
قسمت چهارم، حجتالله نیکویی
قسمت پنجم، حسین سوزنچی
قسمت پنجم، حجتالله نیکویی
قسمت ششم، حسین سوزنچی
قسمت ششم، حجتالله نیکویی
.
.
دلالت معجزه بر نبوت؛ مناظره مکتوب حجتالله نیکویی و حسین سوزنچی
رضا ایرانمنش
+ نوشته شده در دوشنبه 13 آذر 1402 ساعت: 22:43 توسط مهران شهریاری بازدید :20
برچسب ها:
|
صدانت
رضا
داوری اردکانی:
شکست'>شکست خوردهام و این شکست را میپذیرم
شکست خوردهام و این شکست را میپذیرم
مقاله اختصاصی رضا داوری اردکانی برای فصلنامه سیاستنامه به مناسبت نود سالگی در شماره ۲۷ | تابستان ۱۴۰۲
اکنون شصت سال است که با فلسفه زندگی کردهام و زندگی میکنم و به آن وفادار بودهام و هرگز قلم را از طاعت اصول فکر خود بیرون نبردهام. نمیگویم در این راه اشتباه نکردهام و هر چه گفته و نوشتهام، درست بوده است. هیچ کس از خطا مصون نیست، من هم خطاها کردهام؛ اما همواره آنچه به نظرم رسیده، گفته و نوشتهام و در هنگام نوشتن، ملاحظه پسندیدن و نپسندیدن اشخاص و گروهها را نکردهام. شاید در ویرایش پروسواس خود بعضی نظرها را تعدیل کرده باشم، اما تغییر ندادهام؛ ولی گروهی که تعدادشان هم کم نیست، میگویند که قلم من در خدمت حکومت بوده است. البته اینها نوشتههای مرا نخواندهاند؛ اما اگر هم بخوانند، از حرف خود برنمیگردند؛ زیرا اتهام در خدمت حکومت بودن مرا به عنوان یک اصل پذیرفتهاند و حتی وقتی چیزی خلاف پندار خود در گفتهها و نوشتههای من میبینند و میشنوند، میگویند: «چرا بیست سال پیش اینها را نمیگفتی؟» و عجیب اینکه وقتی نشان میدهم که بیست سال پیش نیز همین را گفته و میگفتهام، سکوت میکنند؛ اما از اصلی که پذیرفتهاند، منصرف نمیشوند. آنها بیاینکه اهل نظر باشند، شنیده یا شاید حس کرده باشند که در نظر من آرا و اقوال آنان در زمره مشهورات زمان است و در میزان فکر و نظر وزن و قدری ندارد؛ پس به جای بحث و نظر، به ناسزاگویی رو کردهاند. ناسزاگویی و بهتان آنها برای من چندان غیرمنتظره نبوده و هرگز این بدزبانیها مرا آزرده نکرده است.
فقدان تفکر تاریخی
من توقع ندارم فلسفه با استقبال عوام حتی اگر این ا
+ نوشته شده در دوشنبه 13 آذر 1402 ساعت: 22:43 توسط مهران شهریاری بازدید :26
برچسب ها:
|
صدانت
علیرضا علوی تبار، روشنفکری و دین
شناسی در
تاریخ معاصرعلیرضا علوی تبار در بخشی از یک مقاله که در شماره ۳۴ مجله کیان منتشر شده است، نوشت: از دیدگاه و موضع اجتماعی – سیاسی، روشنفکران مذهبی در عین حفظ استقلال و هویت خاص خویش کاملاً تحت تأثیر سرمشق غالب در هر دوره بوده اند. در واقع در هر دوره از زمان مواضع روشنفکران ایرانی از سر مشقی تأثیر می پذیرفته است و همین سرمشق، شباهت میان کارکرد اجتماعی روشنفکران مذهبی و غیرمذهبی را نشان می داده است.
از نظر سرمشق غالب، می توان سه دوره را تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از یکدیگر متمایز ساخت. هر دوره را در قالب یک جدول نشان می دهیم.
دین شناسی دوره اول: این دوره مقارن با روشنفکری دوره مشروطه است و شاخص ترین چهره آن سید جمال الدین اسدآبادی است. پرسش هایی که در این دوره در مقابل دین قرار می گیرند چندان عمیق نبوده و از تنوع زیادی برخوردار نیستند؛ از این رو، پاسخ هایی که از جانب روشنفکران مذهبی برای آنها تدارک می شود نیز چندان متنوع نیست. اصلی ترین ویژگی های دین شناسی روشنفکران را در این دوره می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
۱. بازگشت به سنت صدر اسلام و پاک کردن اسلام از خرافات
۲. محکوم کردن سنت پرستی کورکورانه و تقلید صرف
۳. طرفداری از وحدت مسلمانان و مبارزه با ملیت گرایی های افراطی محلی و منطقه ای
۴. مبارزه با استبداد و پذیرش اصول فلسفه سیاسی جدید معطوف به حاکمیت مردم
۵. پذیرش علم و فن جدید و اعتقاد به عدم مغایرت دین با آنها
دین شناسی دوره دوم: با شکستن فضای فرهنگی – سیاسی دوره رضاخان محیطی امیدوار و پرنشاط در عرصه فکری و اجتماعی ایران پدید آمد و منجر به تولید اندیشه ها و حرکت های اجتماعی متعدد گشت؛ تفسیر روشنفکران از دین نیز، طی این
+ نوشته شده در دوشنبه 13 آذر 1402 ساعت: 22:43 توسط مهران شهریاری بازدید :25
برچسب ها:
|
صدانت
درسگفتارهای
عدالت اجتماعی و
منتقدان آن از
مصطفی زالیموضوع این درس بازخوانی سه دسته از مهمترین انتقادهای وارد شده به اثرگذارترین و بحث برانگیزترین مسألهی فلسفهی سیاسی معاصر است: نظریهی عدالت رالز (عدالت به مثابهی انصاف). رالز در مجموعهی آثار خود میکوشد تا بر مبنایی کانتی (پذیرش آزادی و برابری به عنوان ارزش های پایه)، بر اصول عدالت ناظر به نهادهای اصلی اجتماعی و سیاسی استدلال نماید. در این درس، پس از مروری اجمالی بر چهارچوب نظریهی عدالت رالز، بازخوانی سه انتقاد کلاسیک وارد بر نظریهی عدالت بر مبنای متون منتقدان او پیگیری میشود: انتقادات برآمده از سه جریان جامعهگرایی (مایکل سندل)، لیبرتاریانیسم (رابرت نوزیک) و لیبرالیسم چپ (جرالد کوهن).
مایکل سندل در کتاب کلاسیک خود با عنوان «لیبرالیسم و محدویتهای عدالت»، از نقطه نظر جامعهگرایانه چهارچوب لیبرال رالز را برای استننتاج اصول عدالت ناکافی میداند. جامعهگرایان مدرن، ملهم از ارسطو و هگل، پارهای مفروضات نظریهی عدالت رالز را به چالش میکشند. مفروضاتی که بر اساس آنها، وظیفهی اصلی دولت تضمین و توزیع منصفانهی آزادیها و منابع اقتصادی مورد نیاز افراد برای گزینش آزاد شیوهی زندگی است. رابرت نوزیک در کتاب «دولت، بیدولتی و آرمانشهر» از زاویهای دیگر به مسأله پرداخته و هرگونه مداخلهی دولت را برای کاهش نابرابری اقتصادی مستلزم دخالت در آزادی انسانها و نامشروع تلقی میکند. نوزیک بر خلاف رالز مدعی است که وضع هرگونه مداخله بر مایملک افراد به منظور تحقق امری موسوم به خیر اجتماعی -حتی در دریافتهایی که خیر اجتماعی را به منابع اقتصادی منحصر میکنند- در نهایت نمیتواند ارزش انسان را به عنوان غایت فینفسه به رسمیت شناخته و در
+ نوشته شده در دوشنبه 13 آذر 1402 ساعت: 22:43 توسط مهران شهریاری بازدید :29
برچسب ها:
|
صدانت
مقاله «مبنای روانکاوانهی
عشق» نوشتهی
حمیدرضا یزدانیمبنای روانکاوانهی عشق
حمیدرضا یزدانی
چکیده:
سخن گفتن از عشق کار چندان ساده ای نیست اما نوشتن از آن اگر محال نباشد کمینه بسیار دشوار است. عشق ملموس ترین واژه ایست که انسان شنیده و با آن زیسته است اما حقیقتا عشق چیست؟ در کدامین نقطه انسان عاشق می شود؟ کدامین عامل سبب می شود انسان در وجودش گرمای عشق را احساس کند؟ و مهمتر از آن کدام خط باریک، بین عاشق بودن و دوست داشتن مرزبندی ایجاد می کند؟
در این مقاله بر مبنای آرای فروید و آناکاویِ او از مفاهیمِ “ماتم و ماخولیا” و همچنین تفسیری که ژیژک از آرای فروید و این مفاهیم بدست می دهد، در پی آنیم که درباره چراییِ عشق و نقطه آغاز آن تدقیق دقیق نماییم. در حقیقت در پی یافتن پاسخی برای این سوال هستیم که چگونه یک فرد نیمه گمشده انسان میشود و مهمتر اینکه چگونه می توان این امر را تشخیص داد. پس از این مهم و با نظر به اینکه ربط وثیقِ عشق با حیات دینی انسان انکارناپذیر بوده و میتوان رابطهی انسان با خدای خویش را بارزترین و زیباترین جلوه گاه عشق دانست که انسان را از فرش به عرش می برد و بال پرواز او را فراهم میکند، عاملی که سبب ایجاد شکاف بین عشق الهی و عشق زمینی می شود را مورد واکاوی قرار میدهیم. از این رهگذر پرتویی بر منشا اختلاف عشق زمینی و الهی انداخته و معناداری زندگی انسانی را بررسی می نماییم.
کلید واژهها: عشق، ابژه، میل به ابژه، معنای زندگی، امر متعالی
مقدمه:
سخن گفتن از عشق چندان کار ساده ای نیست اما نوشتن از آن اگر محال نباشد حداقل بسیار دشوار است. بیجهت نبود که مولانا در وصف عشق در مثنوی معنویِ خود می نالید که:
هرچه گویم عشق را شرح و بیان
چون به عشق آیم خج
+ نوشته شده در دوشنبه 13 آذر 1402 ساعت: 22:43 توسط مهران شهریاری بازدید :22
برچسب ها:
|
صدانت
نوشتار حسین دباغ با
عنوان «جنگ حماس و
اسرائیل: یک
تحلیل اخلاقی»جنگ حماس و اسرائیل: یک تحلیل اخلاقی
حسین دباغ
*برای بلاگ انجمن فلسفی آمریکا
ارائه یک تحلیل جامع از جنگ و نزاع درازدامن بین اسرائیل و حماس متضمن در نظر آوردن عوامل تاریخی و سیاسی در کنار ملاحظات فلسفی و اخلاقی است. بروز خشونت آشکار از هر دو سو به اختلاف نظرهای بنیادین در مورد ماهیت عدالت و دولت، مشروعیت مقاومت در برابر اشغالگری، و شاید مهم تر از بقیه مفهوم “قربانی بودن” بر میگردد.
حماس فلسطینیان را قربانی سرکوب استعماری میداند و مقاومت خشونت آمیز خود را به عنوان ابزاری برای مقابله موجه میپندارد. در مقابل، اسرائیل نیز یهودیان را قربانی ظلم سیستماتیک تاریخی میداند و اشغال غیرقانونی و گسترش قلمرو خود را توجیه میکند.
حقوق بینالملل بشردوستانه چارچوبی معقول برای ارزیابی رفتار طرفهای دخیل در جنگ ارائه میکند. در حالی که این چارچوب، یک مبنای قانونی برای ارزیابی خصومت ها فراهم می کند، بررسی اخلاقی آن حقایق مهمی را آشکار میکند. جنگها نه تنها قساوتهای بیشماری را آشکار میکنند و افراد بیگناه بسیاری را به قربانی میگیرند، بلکه برخی مفاهیم مهم اخلاقی را نیز قربانی میکنند. یکی از این مفاهیم که عموما در میان جنگها نادیده گرفته میشود مفهوم «بیگناهی» است.
جنگها اغلب از اختلافات ریشهدار، ایدئولوژیهای متفاوت یا اختلافات سرزمینی ناشی میشوند، با این حال حقوق بینالملل بشردوستانه تلاش می کند در میان تمام اختلافات بر جهانی بودن کرامت انسانی و ارزش ذاتی انسان صحه بگذارد و رشتهای از انسانیت مشترک را میان دو طرف درگیر در جنگ برقرار نگاه دارد. این پیوند مشترک بهویژه در هنگامه خصومتها مهمتر هم میشود
+ نوشته شده در چهارشنبه 1 آذر 1402 ساعت: 17:17 توسط مهران شهریاری بازدید :28
برچسب ها:
|
صدانت
مقاله آلان میرسون با
عنوان «سه
چهره ی
اورشلیم (قدس)»
غلامعلی کشانی: در روزهای آبان ۱۳۸۷ (نهم و دهم نوامبر ۲۰۰۸) ، رسانه ها خبری داشتند از جنگ و دعوای اسقف های ارتودوکس یونانی و ارتودوکس ارمنی در کلیسای مرقد مقدس شهر بیت المقدس؛ بر سر تصاحب جا و حضور در این کلیسا!
جریان ازین قرار است که ۶ فرقهی کوچک مسیحی (در غیاب و در قیاس با کثرت جمعیت کاتولیک ها و پروتستان ها و انگلیکن های مسیحی که همهی اروپای غربی و قاره ی آمریکا و آسیا را، شامل می شوند)، قرنهاست که بر سر تصاحب متر به متر صلیبگاه مسیح – که اینک کلیسایی است که عکس آن در نوشتهی آخر این صفحه دیده میشود- در جنگند. دو گروه اصلی دیگر این دعوا ها، مسیحیان سوری و مسیحیان حبشی (اتیوپیایی) هستند. این ها اصلا به آن فرقه های بزرگ مسیحی اجازه ی ورود به این میراث خواری را نمیدهند، چون ادعای تاریخیت بزرگتری را دارند.
می گویند “ما پیش کسوت تریم. این چشم آبی ها و مو بور ها اصلا کی هستند که در این جا “خود” را نشان بدهند و …”
جنگ میان بزرگان معنوی ِ شش ملت، آنچنان مغلوبه است که همیشه پلیس مجبور به دخالت میشود.
نکته اینجاست که همین دعاوی را می توان در میان سایر مدعیان تاریخی ی این شهر دید.
و این است بهانه ی وجودی ِ این همه جدال های تاریخی و معاصر بر سر این تکه خاک ( فلسطین – اسراییل). فلسطین و اسراییلی که هر دو اشاره به یک واقعیت جغرافیایی واحد یا دو واحد جغرافیایی همسایه داشته و با اقوامی که در اساطیرشان، خود را برادر یکدیگر می دانند، قرن ها با یکدیگر تعامل همسایگی داشته اند.
اما خوانندهی جستجو گر، منتظر این بهانه های بظاهر تاریخی نمی ماند تا شرح قضیه را بفهمد. او در عوض به ریشه های تداوم بقای قدرت های اجتماعی ِ متعدد می اند
+ نوشته شده در چهارشنبه 1 آذر 1402 ساعت: 17:17 توسط مهران شهریاری بازدید :26
برچسب ها:
|
صدانت
اثر
مشترک عجماغلو و
جانسون توسط مترجمین کتاب بررسی شد؛
نزاع هزار ساله ما بر سر
فناوری و
بهروزی اثر مشترک عجماغلو و جانسون توسط مترجمین کتاب بررسی شد؛
از پیشرفت فناوری تا توهم برابری
این نشست توسط سعید دهقانی پیاده شده است
فیلم نشست را اینجا ببینید
اثر تازه تارون عجماغلوبا عنوان 《نزاع هزار ساله ما بر سر فناوری و بهروزی》توسط علیرضا بهشتی شیرازی و محمدرضا فرهادیپور به فارسی ترجمه شده است. محمدرضا کدیور، صفحه جرعه گفتوگویی در تاریخ پنجشنبه ۱۸ آبان گفتوگویی درباره کتاب با مترجمین این کتاب داشته است. چکیده گفتههای مترجمین کتاب با قدری ویرایش در ادامه آمده است:
نزاع هزار ساله ما بر سر فناوری و بهروزی
علیرضا بهشتی شیرازی:
در طول دویست سال گذشته یکی از بزرگترین پرسشهای انسان این بوده است که چرا برخی از جوامع پیشرفت کردند و برخی جوامع عقب ماندند؟
ابتداییترین علتی که به ذهن میرسد، پیشرفت فناوری است. اما عجماغلو و همکارش در ادعایی تکاندهنده که در این کتاب داشتهاند این پیشفرض را رد میکنند و معتقدند که فناوری لزوما به بهروزی نمیانجامد. مثلا بزرگترین رویداد فناورانهای که در طول تاریخ بشر افتاده است، مساله کشاورزی یکجانشین است. اما این دو نویسنده با استناد به شواهد باستانشناسی تردیدناپذیر نشان میدهند که چنین نبوده است. آنها نشان میدهند که امید به زندگی از مرحله پیشاکشاورزی تا پس از زمانی که آدمها گیاهان را اهلی کردند حدود ۳۰ درصد کاهش داشته است. قد انسانها ۱۲ سانتیمتر کوتاهتر شده است. خوراک آنها ضعیفتر شده است. از روی دندان اجساد انسانهای کهن مشخص است که پس از گذار از شکارچی-خوشهچین به انسان کشاورز تغذیه آنها خراب شده است. به عبارت دیگر تکنولوژی نه تنها
+ نوشته شده در چهارشنبه 1 آذر 1402 ساعت: 17:17 توسط مهران شهریاری بازدید :30
برچسب ها:
|
صدانت
ترجمه'>ترجمه
مقاله «در
دفاع از
گواهی اخلاقی» از
پائولینا اسلیوا با ترجمه
امید کشمیریدر دفاع از گواهی اخلاقی
پائولینا اسلیوا[۱]
مترجم: امیدکشمیری
درباره نویسنده:
پائولینا اِی. اسلیوا استاد دانشگاه کمبریج است. او بهطور گسترده در حوزه فلسفه اخلاق، معرفتشناسی گواهی، روانشناسی اخلاق و دین و فلسفه ذهن کار میکند و تالیفات متعددی در این موضوعات داشته است. او در مقالۀ حاضر به امکانِ حصولِ معرفت اخلاقی از طریق گواهی، نقش معرفتِ اخلاقی در تحسین و تقبیح، رابطه میان فهم و معرفتِ اخلاقی و سرشت مشورت اخلاقی میپردازد.
دریافت فایل PDF مقاله In defense of moral testimony به زبان اصلی
دریافت فایل PDF ترجمه مقاله In defense of moral testimony به زبان فارسی
در مباحث جدید [فلسفی]، گواهی اخلاقی اعتبار چندانی ندارد.[۲]عمدتاً نظر بر این است که اگرچه گواهی منبع مناسبی برای باورهای نااخلاقی است، اما مبتنیکردن باورهای اخلاقی برآن، خالی از اشکال نیست. این مقاله برآن است که گواهی اخلاقی سزاوار این بدنامی نیست و گواهی اخلاقی بههیچروی، بیشتر از گواهی نااخلاقی مسئلهدار نیست.[۳]
برخی براین نظرند که در باب تبعیت از دیگران در باورهای اخلاقی مشکلی شهودی وجود دارد: گویی چیز ارزشمندی در رسیدن به باورهای اخلاقی، توسط خود شخص وجود دارد. به عنوان مثال هیلز استدلال میکند:
وقتی بزرگسالِ بالغی شدهاید و توانایی فکر کردن درباره مسائل اخلاقی را به تنهایی دارید]…[ دلایل محکمی برای انجام این کار دارید، در نتیجه امتناع از انجام این کار غیرقابل قبول است.[۴]
اگرچه ممکن است کودکان نیاز به آموزش اخلاقی داشته باشند و از این رو باید حرف والدین خود را در مورد اینکه چه چیزی درست یا نادرست است بپذیرن
+ نوشته شده در چهارشنبه 1 آذر 1402 ساعت: 17:17 توسط مهران شهریاری بازدید :29
برچسب ها:
|
صدانت
نگاهی نقادانه و سنجشگرانه دربارهی نگرشها و پیشفرضهای
محمد راسخ در
خصوص مفهوم حق و
ارتباط آن با
مفاهیم موجود در
سپهر اخلاقپژوهی
نگاهی سنجشگرانه دربارهی نگرشها و پیشفرضهای دکتر محمد راسخ در خصوص مفهوم حق و ارتباط آن با مفاهیم موجود در سپهر اخلاقپژوهی
سید محمد حسینی[۱]
مقدمه
دغدغهی نقد نگرشهای حقوقدان محترم، استاد محمد راسخ[۲]، به چند سال قبل بازمیگردد؛ زمانی که دانشجوی ارشد حقوق عمومیِ دانشگاه بهشتی بودم و با آثار و تألیفات ایشان به مرور آشنا شدم و به واسطهی علاقهای که به مباحث فلسفهی حقوق و اخلاق داشتم، بارها آثار ایشان را خواندم و ضمن اذعان به اینکه از آثار ایشان بسیار آموختم، اما به واسطهی آشناییِ نسبیای که با حقوق بشر و همچنین فلسفهی اخلاق (به ویژه فلسفهی اخلاقِ کانت) داشتم، همیشه این سؤال برایم وجود داشت که محمد راسخ بنا به چه دلیل و/ یا دلایلی، با استناد به نظام فکریِ کانت در حوزهی اخلاق – که در ادامه به آن اشاره خواهم کرد – مفهوم ”حق“[۳] را جدای از ”اخلاق“[۴] میداند و معتقد است ”حق“ نسبت به ”اخلاق“ لااقتضاء و بیطرف است- یعنی ربط و نسبتی میان این دو مفهوم در نظام فکری کانت وجود ندارد. برای طرح ادعاهایم مبنی بر اینکه پیشفرض ایشان از نظام اخلاقیِ کانت نادرست است، مایلم نگاهی ”سنجشگرانه“ نسبت به آراء ایشان داشته باشم. بر این اساس، میکوشم با نگاهی به آراء ایشان در خصوص ارتباط و/ یا عدم ارتباط دو مفهوم ”حق“ و ”اخلاق“ در منظومهی فکریِ کانت و، همچنین تقریرات و مدعیات ایشان در سایر حوزههای سپهر اخلاق، پیشفرضهای نادرست ایشان را نقد کنم. به طور خلاصه استدلال خواهم کرد که برخلاف پیشفرضهای ایشان، ”حق مدرن“ دارای مبنایی ”اخلاقی“ است و، به
+ نوشته شده در چهارشنبه 1 آذر 1402 ساعت: 17:17 توسط مهران شهریاری بازدید :65
برچسب ها:
|
صدانت
نوشتار موسی غنینژاد با
عنوان «تفکر مهندسی در
اقتصاد و آفتهای آن»
مهندسی در علوم طبیعی یکی از مهمترین عوامل افزایش رفاه انسانها در طول قرنهای متمادی به ویژه در دو سده اخیر پس از انقلاب صنعتی بوده است. این واقعیت انکارناپذیر طبیعتا ارج و قرب مهندسی را در افکار عمومی به شدت و به حق بالا برده است؛ اما در عین حال به این اندیشه نادرست یا توهم دامن زده که در هر زمینهای میتوان مشکلات پیش رو را با روشهای مهندسی از میان برداشت. به بیان دیگر، گویی پاسخ معمای تمام حوزهها در تفکر مهندسی است.
مهندسان بهتر از هر کسی نسبت به محدودیتهای قدرت خود آگاهند و میدانند که با مهندسی «هر کاری» را نمیتوان انجام داد و اتفاقا با شناخت دقیق این محدودیتها است که آنها میتوانند در رسیدن به اهداف خود موفق شوند. بنابراین توهمی که به آن اشاره شد ناشی از فکر مهندسان نیست، بلکه ریشه در نوعی تفکر مهندسی دارد که بیشتر موردپسند عوام ناآشنا به مباحث علمی است و البته به دلایلی مورد علاقه شدید سیاستمداران و صاحبان قدرت سیاسی نیز هست. این علاقه البته معصومانه و سادهلوحانه نیست، بلکه دلایل قوی دارد که ناظر بر حفظ و افزایش قدرت است. اینجا مجال پرداختن به همه جنبههای اجتماعی این مساله نیست و فقط به آفتهای مربوط به تفکر مهندسی در برخی حوزههای اقتصادی اشاره خواهد شد.
مهندسی بنا به ماهیت موضوع اساسا و عمدتا در حیطه دنیای فیزیکی و علوم طبیعی کاربرد دارد و در زمینه روابط اجتماعی و اقتصادی که ما با کُنشهای ارادی افراد و نظمهای ناشی آنها سر و کار داریم به راحتی قابل تعمیم نیست. کُنش انسانها ریشه در عقاید و سلایق متفاوت آنها دارد و درست است که این عقاید و سلایق در معرض تغییر هستند؛ اما عوامل موثر روی
+ نوشته شده در چهارشنبه 1 آذر 1402 ساعت: 17:17 توسط مهران شهریاری بازدید :26
برچسب ها:
|